Orta kulak enfeksiyonu veya otitis media, orta kulakta, kulak zarı arkasındaki boşlukta meydana gelen bir enfeksiyondur. Genellikle çocuklarda daha sık görülmekle birlikte, yetişkinlerde de ortaya çıkabilir. Çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilen bu durum, ağrı, işitme kaybı ve bazen de daha ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Orta kulak enfeksiyonları, özellikle çocukluk çağında oldukça yaygındır. Çocukların büyük bir kısmı, 3 yaşına gelmeden en az bir kez orta kulak enfeksiyonu geçirir. Erkek çocuklarda kız çocuklarına göre biraz daha sık görülebilir. Sosyoekonomik durum, ırk ve coğrafi konum gibi faktörler de enfeksiyon sıklığını etkileyebilir. Bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde görülme olasılığı daha yüksektir.
Orta kulak enfeksiyonlarının temel nedeni, östaki borusu'nun işlevini yerine getirememesidir. Bu boru, orta kulak ile geniz arasındaki basıncı dengelemekle görevlidir. Östaki borusunun tıkanması veya işlev bozukluğu, orta kulakta sıvı birikimine ve enfeksiyona yol açabilir.
En sık görülen bakteriyel etkenler şunlardır:
Viral enfeksiyonlar da orta kulak enfeksiyonlarına zemin hazırlayabilir veya doğrudan enfeksiyona neden olabilir. En sık rastlanan virüsler şunlardır:
Orta kulak enfeksiyonları, süresi ve özelliklerine göre farklı şekillerde sınıflandırılabilir:
Ani başlangıçlı, genellikle birkaç gün süren ve ağrı, ateş gibi belirtilerle karakterize enfeksiyondur. Kulak zarında kızarıklık, şişlik ve sıvı birikimi gözlenebilir.
Enfeksiyon belirtileri olmaksızın, orta kulakta sıvı birikimi ile karakterizedir. Genellikle akut otitis media sonrası ortaya çıkar. İşitme kaybına neden olabilir.
Kulak zarında kalıcı delinme ve sürekli veya tekrarlayan akıntı ile karakterize kronik bir enfeksiyondur. Tedavi edilmediğinde işitme kaybı ve diğer komplikasyonlara yol açabilir.
Orta kulak enfeksiyonunun belirtileri, yaşa ve enfeksiyonun şiddetine göre değişebilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:
Orta kulak enfeksiyonu tanısı, genellikle fiziksel muayene ve bazı yardımcı testlerle konulur.
Doktor, otoskop adı verilen bir aletle kulak zarını inceler. Kulak zarında kızarıklık, şişlik, sıvı birikimi veya delinme gibi belirtiler enfeksiyonu düşündürebilir.
Bu test, kulak zarının hareketliliğini ölçer. Orta kulakta sıvı birikimi varsa, kulak zarının hareketliliği azalır.
İşitme testi olarak da bilinen odyometri, işitme kaybının derecesini ve türünü belirlemek için kullanılır.
Orta kulak enfeksiyonunun tedavisi, enfeksiyonun türüne, şiddetine ve hastanın yaşına göre değişir.
Bakteriyel enfeksiyonlarda antibiyotik tedavisi gerekebilir. Doktor, enfeksiyona neden olan bakteriye en uygun antibiyotiği reçete edecektir. Antibiyotiklerin düzenli ve doktorun önerdiği süre boyunca kullanılması önemlidir.
Tekrarlayan orta kulak enfeksiyonları veya seröz otitis media durumunda, kulak zarına ventilasyon tüpü yerleştirilebilir. Bu tüp, orta kulaktaki basıncı dengeleyerek sıvı birikimini önler.
Orta kulak enfeksiyonları tedavi edilmediğinde veya tekrarladığında çeşitli komplikasyonlara yol açabilir:
Orta kulak enfeksiyonlarını önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:
Orta kulak enfeksiyonlarının çoğu, uygun tedavi ile iyileşir. Ancak, tekrarlayan enfeksiyonlar veya komplikasyonlar, uzun süreli tedavi gerektirebilir.
Orta kulak enfeksiyonları ile ilgili araştırmalar, yeni tedavi yöntemleri ve önleme stratejileri geliştirmeye odaklanmaktadır. Özellikle antibiyotik direnci ve aşı geliştirme konularında çalışmalar devam etmektedir.